GEVRAAGD! Ruimte voor bedrijfsruimten

Vanwege de woningcrisis en het structurele woningtekort in Nederland trekt de Rijksoverheid jaarlijks miljarden uit om tot 2030 bijna een miljoen nieuwe woningen te laten bouwen. Door het sluiten van woondeals met provincies, het versnellen van procedures en het implementeren van oplossingen zoals flexwoningen, probeert men deze vrijwel onmogelijke opgave aan te pakken. Tegelijkertijd rijst de vraag: 'Maar waar blijven de werkdeals?

Problemen op de bedrijfsruimtemarkt

Op bedrijventerreinen in Nederland wordt ruim 40% van ons Nationaal Inkomen verdiend door circa 30% van alle werkenden in ons land, en dat met slechts 2,6% van het totale grondoppervlak. Zie hier het belang om meer ruimte beschikbaar te maken om de groei van het midden- en kleinbedrijf te kunnen faciliteren. MKB Nederland en VNO-NCW luidden al eerder de noodklok: het is hoog tijd voor 'Maakdeals'. Technologische ontwikkelingen, verduurzaming en circulariteit maken het belang van het versneld uitgeven van nieuwe bedrijventerreinen des te groter.

Het aanbod van bedrijfsruimten is de afgelopen vijf jaar fors gedaald, met zelfs 40% over de laatste drie jaar. Er is niet alleen een kwalitatief gebrek aan bedrijfsgebouwen, maar ook een groot tekort aan uitgeefbare bouwgrond. Dit zorgt ervoor dat de doorstroming in de bedrijfsruimtemarkt uitblijft en prijzen oplopen, met name voor de gebruikersmarkt. De netcongestie van het stroomnetwerk heeft ervoor gezorgd dat de problemen alleen maar groter worden. Hierdoor zijn veel ondernemers niet meer in staat om überhaupt te verhuizen en kan groei onvoldoende worden gefaciliteerd. Het gevolg is dat er veelal voor alleen het hoogstnoodzakelijke wordt geïnvesteerd in de bestaande huisvesting en er een latentie aan toekomstige bedrijfsruimte-vraag ontstaat.

Als bedrijfsmakelaar maken wij helaas inmiddels dagelijks mee hoe succesvolle MKB-ondernemers geen ruimte kunnen vinden om te groeien, te vernieuwen en te verduurzamen. Het aanbod van bedrijfsruimte is historisch laag. Het probleem speelt niet alleen in de beste regio’s, maar Nederland breed. Het is dan ook een terugkerend onderwerp van gesprek binnen ons Dynamis Expert Team BOG.

Signaalfunctie van de bedrijfsmakelaar

Wij onderschrijven als bedrijfsmakelaar dan ook de roep van voornoemde belangenverenigingen aan het Rijk, provincies en gemeenten om met spoed nieuwe bedrijventerreinen te ontwikkelen en uit te geven. Daarnaast dient ook actief te worden ingezet op het intensiveren van bestaande bedrijventerreinen door verdere verdichting en/of verhoging van de bouwhoogte toe te staan. Met het versneld aanleggen van nieuwe terreinen kan juist ook nieuwe ruimte voor woningbouw ontstaan op verouderde binnenstedelijke bedrijfslocaties, die zelfs met financiële injecties niet meer aansluiten bij de hedendaagse eisen.

Persoonlijk zou ik daarnaast willen pleiten voor bedrijfsterreinen met een breed karakter, dat wil zeggen, ruimte voor uiteenlopende bedrijvigheid. Vanuit het verleden is er op veel locaties ingezet op thematisering, clustering en campusgedachten, hetgeen zonder meer een goede ontwikkeling is gebleken. Maar de kring van bedrijven en instanties die niet binnen een bepaald themaprofiel passen is groot en dienen een passende plek te kunnen vinden.

Projectontwikkeling op risico

Zoals altijd werkt de vastgoedmarkt overigens voor een deel ook zelfregulerend; oude gebouwen worden na jaren van leegstand gesloopt en maken plaats voor nieuwbouw. Een nieuwe trend is de ontwikkeling van verzamelgebouwen met zeer kleinschalige, gestapelde, casco bedrijfsunits (<150 m²). Een marktsegment dat voor grondeigenaren en projectontwikkelaars uitkomst biedt en voor de (beginnende) particuliere belegger interessant lijkt. Voor het gros van het MKB als eindgebruiker is het echter minder of niet passend.

Het roept wat ons betreft op tot het weer ontwikkelen van het type bedrijfsverzamelgebouwen zoals deze vooral in de periode 1990 - 2010 ‘op risico’ werden gebouwd: kwalitatieve, multifunctionele bedrijfshallen met bijbehorende kantoren, ideaal voor productie, assemblage, showroom of magazijn, passend voor een breed scala aan MKB-bedrijven. Tot op de dag van vandaag blijken dergelijke complexen nog steeds uitstekend aan te sluiten bij de wensen van zowel de gebruiker als de eindbelegger, oftewel waardevast!

Ook ontwikkelingsplannen? Onze bedrijfsmakelaars van het Dynamis Expert Team BOG sparren graag met u over vraag en aanbod in uw regio.